اثر شوری و سدیمی بودن آب آبیاری بر شاخص های کیفیت فیزیکی (llwr)و (s) در دو خاک مختلف

چکیده ویژگیها و رفتارهای فیزیکی خاک تحت تاثیر کیفیت آب آبیاری (شوری و سدیمی بودن) واقع می شوند. دامنه رطوبتی با کمترین محدودیت(llwr) که به عنوان شاخصی از کیفیت فیزیکی خاک پیشنهاد شده دامنه ای از رطوبت خاک است که در آن رشد گیاه در ارتباط با پتانسیل ماتریک ، تهویه و مقاومت مکانیکی خاک با کمترین محدودیت روبرو است. شیب در نقطه عطف منحنی رطوبتی نیز به عنوان یک شاخص کیفیت فیزیکی خاک (si) مطرح است و بسیاری از رفتار های فیزیکی مهم خاک را کنترل می کند. هدف از این پژوهش بررسی میزان تاثیرپذیری این شاخص ها از ec و sar آب آبیاری در دو خاک لوم رسی و لوم شنی در شرایط آزمایشگاه بود. تیمارهای آزمایش شامل محلولهایی با سه سطح ec (5/0، 4 و ds m-1 10) و چهار سطح sar (1، 5، 15 و 20) بودند. آزمایش به شکل فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت. ستونهای pvc از هر دو خاک با ارتفاع 25 و قطر 16 سانتی متر و جرم مخصوص ظاهری معین (g cm-3 1/1 برای خاک لوم شنی و g cm-3 2/1 برای لوم رسی) تهیه شدند و به مدت 12 هفته در معرض شش سیکل تر و خشک با استفاده از محلولهای مذکور بع عنوان آب آبیاری قرار گرفتند. در پایان این مدت شاخص های llwr و si و همچنین شاخص های پایداری خاکدانه شامل mwd، was و dc و هدایت هیدرولیکی اشباع (ks) اندازه گیری گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد تاثیر sar و ec بر llwr در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود و با افزایش sar، شاخص llwr در هر دو خاک کاهش یافت. تاثیر ec بر llwr در دو خاک متفاوت بوده به طوریکه با افزایش ec در خاک لوم رسی، llwr کاهش و در لوم شنی افزایش یافت (01/0 ? p). تاثیر ec بر شاخص si معنی دار نبود ولی با افزایش sar شاخص si کاهش یافت (01/0 ? p). نتایج تجزیه واریانس شاخص های پایداری خاکدانه نشان داد که تاثیر sar و ec بر شاخص mwd معنی دار نبوده و با افزایش sar شاخص was کاهش و شاخص dc افزایش یافت (01/0 ? p). با افزایش ec هر دو شاخص was و dc به طور معنی دار کاهش یافتند (01/0 ? p). تغییرات ks در بین تیمارها تنها در خاک لوم رسی معنی دار شد و با افزایش sar و کاهش ec، کاهش یافت. از بین پنج شاخص فیزیکی انتخاب شده، دو شاخص dc و was بیشترین حساسیت و تاثیر پذیری را از تغییرات sar و ec نشان دادند.